هالیوود

چارلز بوکفسکی
پیمان خاکسار
نشر چشمه/ چاپ اول۸۹/ ۲۹۹ صفحه/ ۵۸۰۰ تومان

«بوکفسکی در دوران کاری‌اش یک فیلم‌نامه به سفارش دوستش باربه شرودر نوشت. رمان هالیوود روایتی طنزآمیز از روند ساخته شدن فیلم‌نامه و ساخته شدن فیلم است. در این رمان بوکفسکی با خیلی‌ها شوخی کرده. اسم بعضی‌ها را تغییر داده و اسم بعضی‌ها را نه.»
اولش به نظر می‌رسید می‌خواسته هر جور شده بامزه‌بازی در بیاره اما بعد خیلی بهتر شد. ممکنه یه دلیلش این باشه که خواننده به لحن داستان عادت می‌کنه. یکی از دوست‌های بوکفسکی ازش خواهش می‌کنه یک فیلمنامه بنویسه و بوکفسکی هم درباره‌ی چند سال از زندگی خودش می‌نویسه که هنوز سنی نداشته و دائم‌الخمر شده بوده. رمان درباره‌ی مشکلاتیه که برای فیلم پیش میاد و جلوی ساخته شدنش رو می‌گیره. گرچه فیلم در نهایت ساخته می‌شه. در کل خود داستان اونقدر اهمیت نداره. در درجه‌ی اول نحوه‌ی توصیف بوکفسکی از اوضاع زندگی جالبه. اول کتاب نوشته «تمام شخصیت‌ها خیالی‌اند و..» اما تمام شخصیت‌های داستان واقعی‌اند. درباره‌ی نویسندگی هم زیاد حرف زده. هر چند صفحه پیش میاد که چند نفر میان و درباره‌ی نوشته‌هاش بد و بیراه می‌گن یا ازش تعریف می‌کنن. اگر با شخصیت خود بوکفسکی حال می‌کنید این کتاب رو بخونید. توی مجموعه شعر «سوختن در آب، غرق شدن در آتش» یک مصاحبه ازش هست که به شناخت شخصیتش کمک می‌کنه: «هیچ‌وقت احساس دل‌تنگی نکرده‌ام. در یک اتاق تنها بوده‌ام. تمایل به خودکشی داشته‌ام. افسرده بوده‌ام. حالم بد بوده. بدتر از بد. ولی هرگز احساس نکردم که کسی می‌تواند از در بیاید و من را از دست دردم خلاص کند. راحت‌تر بگم، دل‌تنگی هیچ‌وقت آزارم نداده چون تمایل وحشتناکی به گوشه‌گیری داشته‌ام.»
مترجم آخر کتاب یک نمایه اضافه کرده و اسم اصلی شخصیت‌هایی رو که بوکفسکی توی رمان نوشته آورده. مثلاً بوکفسکی به جای دیوید لینچ، نوشته مانتس لب. یا به جای شان پن نوشته تام پل.

خیالباف

ایان مک‌یوون

میلاد زکریا
نشر نی/ چاپ اول ۸۹/ ۱۴۰ صفحه/ ۲۶۰۰ تومان

«وقتی نوشتن خیالباف را شروع کردم به ذعنم خطور کرد شاید بهتر باشد رسم کهن ادبیات کودک را فراموش کنم و کتابی در مورد یک بچه برای آدم‌بزرگ‌ها بنویسم و در آن زبانی را به کار ببرم که کودکان هم بتوانند آن را بفهمند. در قرن همینگوی و کالوینو، نثر ساده لزوماً خواننده‌ی فرهیخته را دلسرد نمی‌کند.»
این‌طور که خودش گفته مخاطب اصلی داستان بچه‌ها نیستند اما به نظر من بیشتر به درد بچه‌ها می‌خورد تا بزرگ‌ترها. هشت‌تا داستان کوتاهه که شخصیت اصلی همه‌ش پسربچه‌ی خیالبافیه به اسم پیتر. مثلاً توی یکی از داستان‌‌ها پیتر یه کرم محو کننده پیدا می‌کنه که وقتی اونو به پوستش می‌زنه نامرئی می‌شه یا توی یه داستان دیگه پیتر برای یک روز تبدیل به گربه می‌شه. فقط نکته‌ش اینه که پیتر داره خیالبافی می‌کنه و این اتفاق‌ها واقعاً نیفتاده. مثلآً موقعی که کرم محو کننده می‌زنه فقط خودش فکر می‌کنه نامرئی شده.

تاملی درباره‌ی ایران - جلد نخست

دیباچه‌ای بر نظریه‌ی انحطاط ایران
سید جواد طباطبایی
نشر نگاه معاصر/ چاپ هفتم ۸۶/ ۵۶۴ صفحه/  ۷۵۰۰ تومان

در مورد جواد طباطبایی اختلاف نظر زیاده. یکی از ایرادهایی که توی یک مقاله بهش گرفته شده بود اشتباه‌های تاریخی‌ش بود. مثل این‌که خود طباطبایی هم گفته خودش رو تاریخ‌دان نمی‌دونه. به هر حال فصل اول که نزدیک نود صفحه‌ست فقط شرح اتفاقات دورانیه که طباطبایی برای بررسی انتخاب کرده و از جنگ چالدران شروع می‌شه و به ترکمان‌چای ختم می‌شه. فصل‌های بعدی کتاب: طرحی از نظریه‌ی دولت در ایران، ایران‌زمین در سفرنامه‌های بیگانگان، سفارت و سفرنامه‌های ایرانیان، اندیشه‌ی سیاسی تاریخ‌نویسان، اندیشه‌ی سیاسی دوره‌ی گذار، خاتمه: طرحی از نظریه‌ی انحطاط ایران
جواد طباطبایی این دوره رو دوره‌ی انحطاط کامل ایران می‌دونه. منظور از انحطاط در درجه‌ی اول انحطاط اندیشه‌ی سیاسیه. برای اثبات این قضیه،  تفاوت‌های نگاه ایرانی‌ها و غربی‌ها توی سفرنامه‌ها رو توضیح می‌ده. غربی‌ها ساختار فکری دارند و همه چیز رو از اون دید بررسی می‌کنند ولی ایرانی‌ها نه. توی همه جای حهان اول دولت شکل گرفته و بعد ملت‌ها به وجود اومدند اما توی ایران برعکسه. برای همین مردم ایران همیشه با حکومت احساس فاصله می‌کنند.
اتفاق‌های تاریخی باورنکردنی و عجیبی توی این دوره اتفاق افتاده که توی این کتاب اومده. فصل ایران‌زمین در سفرنامه‌های بیگانگان هم ذهن آدم رو بازتر می‌کنه.  با توجه به مثال‌ها و توضیحات کتاب، حرف جواد طباطبایی درست به نظر میاد اما قضاوت در این باره اطلاعات تاریخی و سیاسی کامل می‌خواد که من ندارم.
«آقا محمدخان به دقت چشم‌ها را می‌شمردو به افسر مامور اجرای این عمل وحشیانه گفت اگر یک جفت از چشم‌ها کم باشد، چشمان خودت کنده خواهد شد...آقا محمدخان بعداً برای این‌که خاطره‌ی دستگیری لطفعلی‌خان به شکل مناسبی محفوظ بماند، دستور داد شش‌صد نفر اسیر را گردن زده و سرهای آن‌ها را به توسط سی صد اسیر دیگر که آن‌ها را نیز بعداً کشتند، به بم حمل کردند و در ان‌جا در نقطه‌ای که لطفعلی‌خان دستگیر شده بود، از سرهای انان هرم‌هایی ساختند»

از دو که حرف می‌زنم از چه حرف می‌زنم

هاروکی موراکامی
مجتبی ویسی
نشر چشمه/ چاپ اول۸۹/ ۱۷۹ صفحه/ ۳۸۰۰تومان

«ده سال از روزی می‌گذرد که ایده‌ی نوشتن کتابی در مورد دویدن برای بار نخست به ذهنم خطور کرد. سال‌ها پشت سر هم می‌امدند و می‌رفتند و من همین‌طور افکار و طرح‌های گوناگون را یکی پس از دیگری در ذهن مرور می‌کردم بی‌آن‌که یک‌بار هم شده بنشینم و آن‌ها را بنویسم. دویدن موضوعی روشن و مشخص نیست که بتوان راحت از آن نوشت و از آن‌جا که نمی‌دانستم دقیقاً از چه می‌خواهم بگویم، کار برایم سخت شده بود.»
کتاب بین تابستان ۲۰۰۵ تا پاییز ۲۰۰۶ نوشته شده. تا حدودی شبیه یادداشت روزانه‌ست، از این لحاظ که هر فصل رو تو یک روز نوشته و در مورد دویدن و ویژگی‌هاش توضیح داده و در مورد خودش هم حرف زده. محور اصلی کتاب دویدنه، ولی چیزای زیادی از شخصیت خود موراکامی می فهمیم. در مورد نویسندگی هم زیاد حرف زده. از سال ۱۹۸۲ دویدن رو شروع کرده و تا الان ادامه داده و هر سال هم توی مسابقه‌ی ماراتن شرکت کرده. مهم‌ترین چیزی که کاملاً توی کتاب معملومه اینه که موراکامی مرام خاص خودش رو داره. این که آدم ۲۳ سال هر روز چند ساعت بدوه هم همین رو نشون می‌ده. یک اصول شخصی برای خودش درست کرده که خیلی بهشون اهمیت می‌ده، با کسی رقابت نمی‌کنه و فقط دنبال اینه که به هدفی که خودش برای خودش تعیین کرده برسه و با محدودیت‌های زندگی هم تا حد زیادی کنار اومده. توی کل کتاب یک جور آرامش لذت‌بخش وجود داره. دلیلش مطمئناً همینه که خود موراکامی تا حد زیادی همین آرامش رو تو زندگی‌ش داره.

تاریخ

جان ایچ. آرنولد
احمدرضا تقاء
نشر ماهی/ چاپ اول۸۹/ ۱۸۶ صفحه/۳۵۰۰ تومان

«درباره‌ی موضوع تاریخ به طور کلی شاید بشود سه نوع کتاب نوشت: خودآموز علمی؛ پژوهش فلسفی در نظریه‌های شناخت؛ شرح و اثبات یک رویکرد خاص. کتاب حاضر درآمدی است بر تاریخ و بنابراین هیچ‌کدام از این‌ها نیست، اما از هر کدام کمی دارد، و روی‌هم‌رفته کتابی است که قرار است خواننده را سر ذوق بیاورد...کتاب در سه بخش کلی تنظیم شده. سه فصل نخست به طرح برخی پرسش‌ها، جلب نظر خواننده، و شرح مختصر وضعیت تاریخ در گذشته می‌پپردازد. دو فصل ۴ و ۵ درباره‌ی مقدمات لازم برای تاریخ پژوهشی، به ترتیب شامل کار با منابع و اندیشه در تفاسیر موجود، است. در فصل‌های آخر نیز مباحثی درباره‌ی جایگاه و معنای تاریخ و واقعیت، و این‌که چرا تاریخ اهمیت دارد مطرح می‌شود».
چون این کتاب‌ها یک معرفی اولیه‌ست و باید مخاطب رو جلب کنه، معمولاً نویسنده‌هاش از طنز استفاده می‌کنن. چندجایی که این کار رو کرده خیلی جالب درنیومده. در کل سیر برداشت از تاریخ رو توضیح می‌ده. این‌که قبلاً تاریخ رو چه چیزی می‌دونستند و الان تا چه حد فرق کرده. فصل ۶ بهترین فصل کتابه. در مورد فرق مردم قدیم با امروز توضیح می‌ده و مثال‌های خیلی جالبی می‌زنه. فرق اصلی بین دوتا نظریه‌ست و مورخ‌ها با اعتقاشون به هر کدوم جزء یک دسته قرار می‌گیرن: این‌که آدم‌های قدیم اساساً شبیه مردم جدید بوده‌ن یا این‌که اساساً فرق داشته‌ن.

کمین‌گاه

گزیده‌ای از بهترین داستان‌های کوتاه امریکا در سال ۲۰۰۶
ترجمه‌ی فرزانه راجی
نشر چشمه/ چاپ اول۸۹/ ۲۰۶ صفحه / ۴۴۰۰ تومان

کسی به اسم آن پچت بهترین داستان‌های سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۶ را از نظر خودش انتخاب کرده. اصل کتاب بیست داستان داشته که مترجم  هفت‌تا رو انتخاب کرده. تا جایی که من می‌دونم از این هفت‌نفر فقط آلیس مونرو توی ایران شناخته‌شده‌ست. داستان اول از الیس مونروئه و پنجاه صفحه‌ست، بقیه بین بیست تا سی صفحه‌ن. من از همه‌ به جز داستان دوم خوشم اومد. این‌طور که توی مقدمه توضیح داده، مجموعه‌ی بهترین داستان‌های کوتاه امریکایی هر سال منتشر می‌شه و هر دوره چند نفر مسئول انتخاب داستان‌ها هستن.  احتمالاً بقیه‌ی داستان‌های کتاب که ترجمه نشده‌ن هم در همین حد خوب بوده‌ن. چون نویسنده‌هاش تو ایران شناخته شده نیستند، جا برای ترجمه‌ی کتاب‌هاشون هم وجود داره. «توصیه‌ی اکید می‌شه».