۵ فروردین ۱۳۸۹

عاشقانه‌های شاعر گمنام

نوشته‌های منتشرنشده و گزیده‌ی شعرها
ریچارد براتیگان
علیرضا بهنام
چاپ اول۸۸/۲۲۴صفحه/ ۴۴۰۰ تومان

این کتاب ترجمه‌ی مجموعه‌ی نوشته‌هاییه که براتیگان وقتی بیست و یک‌ساله بوده به زنی به اسم ادنا وبستر سپرده و گزیده‌ی همه‌ی کتاب‌های شعرش. تو این نوشته‌ها هر چیزی هست. بیشترش داستان‌های کوتاهه و شعر. این‌ها رو تا بیست و یک‌سالگی نوشته و چیز به دردبخور زیادی هم توش پیدا نمی‌شه. گزیده‌ی شعرها هم که قبلاً چندبار چاپ شده. یعنی هر کس برای خودش یک گزیده درست کرده. برای همین خیلی کتاب جالبی نیست. فکر کنم بهترین گزیده‌شعری که از براتیگان ترجمه شده باشه «این کتاب را بکارید» ترجمه‌ی مهدی نوید و لیلا صمدی باشه.
علیرضا بهنام خودش شاعره و اسم یکی از کتاب‌هاش اینه: «وقتی شبیه عجیب». اسم اصلی این کتاب «مجموعه‌ی ادنا وبستر از نوشته‌های منتشرنشده‌»ست. اما برای جذابیت بیشتر اسمش رو عوض کرده‌ن.
---
کیم پرسید: «به چی داری فکر می‌کنی؟ انگار یک میلیون مایل از اینجا دوری.»
گفتم: «واقعاً دخترها هم مجبورن برن توالت؟»
وقتی من نوجوان بودم به نظرم خیلی وحشیانه بود که دخترها مجبور بودند به توالت بروند.
...

۳ فروردین ۱۳۸۹

آلیس

یودیت هرمان
محمود حسینی‌زاد
نشر افق/ چاپ اول ۸۸/ ۱۷۶صفحه / ۲۳۰۰ تومان

پنج‌تا داستانه که شخصیت اصلی همه‌شون زنی به اسم آلیسه. قبلاً همین مترجم «این سوی رودخانه‌ی ادر» رو از این نویسنده ترجمه کرده بود که چند تا داستان کوتاه بود که خود مترجم انتخاب کرده بود.
فضای هر دوتا کتاب شبیه همه. معمولاً هیچ‌کس توان انجام هیچ‌کاری رو نداره و اوضاع منفعل پیش می‌ره و همه‌ی جمله‌های کتاب سردی حال و هوای داستان رو نشون می‌دن.
به نظر من کتاب قبلی بهتر بود و مشکل اصلی‌م اینه که لزومی نداشت همه‌ی این اتفاق‌ها برای آلیس بیفته. یعنی شخصیت‌ها می‌تونستن مختلف باشن تو هر داستان. چون حجم رابطه‌ها و اتفاق‌هایی که برای الیس می‌افته خیلی زیاده. البته احتمالاً از نظر نویسنده حرفم احمقانه‌ست چون انقدر روی شخصیت آلیس کار کرده تا با این داستان‌ها جور در بیاد و داستان‌ها برای آلیس نوشته شده‌ن نه برعکس.

۱۵ اسفند ۱۳۸۸

فلسفه‌ی سیاسی

دیوید میلر
بهمن دارالشفایی
نشر ماهی/ چاپ اول۸۷/ ۲۰۶صفحه/ ۳۰۰۰ تومان

خیلی خوب. از مجموعه‌ی مختصر مفیده که ترجمه‌ی یک مجموعه از کتاب‌های آکسفورد درباره‌ی موضوعات مختلفه. تا حالا منطق و فلسفه‌ی سیاسی و فلسفه‌ی قاره‌ای و سیاست منتشر شده.

فهرست کتاب اینه:
۱. چرا به فلسفه‌ی سیاسی نیاز داریم؟ ۲. فرمانروایی سیاسی ۳. دموکراسی ۴. آزادی و محدودیت‌های حکومت
۵. عدالت ۶. فمینیسم و اصالت تکثر فرهنگی ۷. ملت‌ها، دولت‌ها، و عدالت جهانی

مهم‌ترین موضوع اینه که فقط درباره‌ی سیاست نیست. چون توی خیلی از موارد نیاز هست که قبل از وارد شدن سیاست، مسئله از لحاظ فلسفی یا  اخلاقی بررسی بشه. مثلاً توی فصل آزادی و محدودیت‌های حکومت، بحث می‌کنه که چه مرزی برای ازادی فردی وجود داره تا به آزادی عمومی صدمه نرسه. این‌جا بیشتر قضاوت‌ها اخلاقیه. یا تو فصل عدالت تقریباً بیشتر مطالب درباره‌ی مفهوم خود عدالته و نسبتش با برابری و...
هر کدوم از فصل‌ها واقعاً خوب نوشته شده‌ن. یعنی سیر آوردن مطالب و نحوه‌ی استدلال نویسنده عالیه. و با خوندن این می‌شه فهمید که ایران چقدر از هدف اولیه‌ی تشکیل دولت دور شده. چون یه بخشی از کتاب درباره‌ی لزوم ایجاد حکومت و وظایف اونه و این‌که اگر دولت وجود نداشته باشه چه اتفاقی می‌افته.

«این‌که از عموم مردم بخواهیم در تصمیم‌گیری‌های مهم سیاسی دخالت کنند مخاطره‌آمیز است، مگر آن‌که آن‌ها مهارت‌ها و اطلاعات لازم برای داوری درست را داشته باشند، ولی آن‌ها هم هیچ انگیزه‌ای برای کسب این مهارت‌ها و اطلاعات ندارند مگر آن که تصمیم‌های مهمی به عهده‌ی آن‌ها گذاشته شود.»

از مجموعه‌ی «مختصر مفید»:
سیاست
فلسفه‌ی قاره‌ای

درباره‌ی مایاکوفسکی

کارل دد کیوس
باقر صدری
نشر آذربایجان کتاب/ چاپ اول۱۳۳۷/ ۳۶صفحه/ ۳۰ ریال

 اسم اصلی کتاب، نامه‌های عاشقانه‌ی مایاکوفسکی به لی‌لیا است که از روسی به آلمانی ترجمه شده. مترجم آلمانی یک مؤخره نوشته که مترجم ایرانی فقط اون مؤخره و نامه‌ی آخر مایاکوفسکی رو منتشر کرده.

 
این نامه‌ی آخره:

مسکو ۱۲ آوریل ۱۹۳۰
به همه
من می‌میرم، کسی را بدان جهت مسئول ندانید. خواهش دارم خطابه و نطق هم نباشد چون مردگان از این متنفرند.مادر و خواهران و رفقا مرا ببخشید. این کاری که من می‌کنم اصلاً هنر نیست (به کسی ان را توصیه نمی‌کنم) ولی من چاره‌ی دیگری نمی‌بینم. لی‌لیا مرا دوست داشته باش.
رفیق حکومت، خانواده‌ی من عبارتند از لی‌لیا بریک، مادرم و خواهرانم.

و اگر تو بتوانی برای آن‌ها یک زندگی قابل‌تحمل به وجود آوری از تو متشکرم.

شعرهای تمام‌نشده‌ی مرا به بریک‌ها (اوسیپ و لی‌لیا بریک) بدهید تا تکمیل گردند. همانطوری که می‌گویند موضوع پایان یافت
زورقی دوست‌داشتنی،
در دنیا شکسته شد.
من با زندگی حسابم را پاک کردم.
ضرورت ندارد که انسان با زندگی در بیچارگی و زحمت افتد.

خوشبختی برای بازماندگان
ولادمیر-مایاکوفسکی
۱۲ آوریل- ۱۹۳۰

مؤخره هم راجع به خصوصیات مایاکوفسکی و علاقه‌ش به لی‌لیاست.
 

۱۳ اسفند ۱۳۸۸

ظرافت جوجه‌تیغی

موریل باربری
مرتضی کلانتریان
نشر آگه/ چاپ اول ۸۸/ ۳۶۲صفحه/ ۵۴۰۰ تومان

دومین کتابیه که باربری نوشته و اولین کتابیه که ازش ترجمه شده. دو تا راوی داره. یکی یک پیرزن متفاوت و متفکر و که سرایدار آپارتمانه و اون یکی هم یک دختربچه‌ی دوازده‌ساله‌ی متفکر که توی همون آپارتمان با خانواده‌ش زندگی می‌کنه. از همین‌جا می‌شه فهمید که رمان واقع‌گرا و اینا نیست. یعنی نه همچین بچه‌ای تو دنیا وجود داره و نه احتمالاً این‌جور سرایداری. البته مهم نیست. یعنی ضعف محسوب نمی‌شه.
قسمت‌هایی که دختره  نوشته به اسم "اندیشه‌ی عمیق" شماره‌گذاری شده‌ن. یعنی اندیشه‌ی عمیق شماره‌ی یک، دو، سه و... توی هر کدوم از این‌ها راجع به یه چیز نظریه‌پردازی می‌کنه. تقریباً همیشه هم حرف‌های جالبی می‌زنه. طوری که باعث می‌شه آدم فصل‌های سرایدار رو زودتر بخونه تا دوباره به اندیشه‌ی عمیق برسه. حرف‌های سرایدار بیشتر درباره‌ی رابطه‌ی خودش و اهالی آپارتمانه با توجه به این‌که اون یک پیرزن معمولی نیست و...
تا نیمه‌های کتاب، اوضاع یکنواخت پیش می‌ره اما از اون‌جا به بعد اتفاق‌ها مهم‌تر و بیشتر می‌شن و تازه داستان شکل می‌گیره. از این‌جا به بعد سیر داستان یه جورایی شبیه داستان‌های عامه‌پسند می‌شه. یعنی اسکلت اتفاق‌ها شبیه اون ‌داستان‌هاست اما همراه با اندیشه‌ی عمیق و حرف‌ زدن درباره‌ی کتاب و فیلم و موسیقی و این‌جور چیزا. در کل به خوندنش می‌ارزه.